جادوی ترجمه تخصصی
قطعا همتون حداقل برای یکبار قصد داشتید تا یک مقاله یا متن تخصصی و علمی رشته خود را ترجمه کنید. برای اینکار احتمالا اول دیکشنری را باز کرده کنار خود گذاشتید و معنی همه کلماتی را که نمیدانستید در متن نوشتید و شروع کردید به جمله سازی!!
اما واقعا ترجمه این نیست!!
ترجمه یک متن از زبانی به زبان دیگر یکی از دغدغه های اصلی دانشجویان محسوب می شود خصوصا ترجمه متون انگلیسی به فارسی در فارسی زبانان.
اصلی ترین مانع در این میان عدم آشنایی آنها به ساختار نحوهی دستور زبان انگلیسی و فارسی می باشد .
این مسئله قابل حل نبوده و نیست تا زمانی که:
نتوان ساختاری معین و بدون ابهام از لحاظ نحوی برای جملات در زبان ایجاد کرد.
” ما انسان ها را در قبایل و زبان های متفاوت آفریدیم. “
و از آنجایی که هیچ آفرینشی در دنیا بدون وجود نظم دقت و ساختار مشخص وجود ندارد پس زبان نیز باید دارای ساختاری دقیق و مشخص باشد.
ترجمه انگلیسی به روش گشتاری
روش گشتاری روشی جدیدیست که در آموزش ترجمه در بسیاری از دارالترجمه ها استفاده میشود و برای عزیزانی که به شغل مترجمی علاقه دارن و یا قصد دارن مقالات تخصصی رشته خود را ترجمه کنن و همیشه بروز باشند کاربرد قابل توجهی دارد.
روشگشتاری توسط چه کسی برای اولین بار ابداع شده ؟
روش گشتاری توسط زبان شناس آمریکایی آورام نوآم چامسکی (به انگلیسی: Avram Noam Chomsky) در بین سال های١٩٢٣ تا ١٩۵٧ مورد مطالعه قرار گرفته بود و سرانجام در سال های بعد از ١٩۵٧ به ابداع رسید. چامسکی دستور سنتی را به چالش کشید و اشتباهات و نقصهای دستور سنتی را بازگو کرد.
چامسکی در سال ۱۹۷۷
چامسکـی فیلسوف آنارشیست و نظریهپرداز آمریکایی است. از او به عنوان پدر زبانشناسی مدرن یاد میشود. نوام چامسکی در سال 1957 توانست با استفاده از نظریات استادش زلیگ هریس دستور گشتاری را پایه ریزی کند . او زبان را مجموعهای از جملات می داند که طول هر یک از جملات آن محدود است.
او همواره سعی داشته است برای نظام زبان یک ارتباط ریاضی وار تعریف کند. وی همچنین کتابهای متعددی دربارهٔ ذهن و زبان و مغز و زبان نوشته است. در واقع چامسکی در بررسیهای خود نشان داد که با بررسی نظام زبانی افراد میتوان نتایج روانشناختی به دست آورد. وی نوشتههای متعددی نیز در زمینهٔ علوم رایانه دارد.
نظریات چامسکی انقلابی در رشتهٔ زبانشناسی به وجود آوردند.
او معتقد است اصول و خصوصیات زبان در انسان ذاتی و «بهطور ارثی برنامهریزی شده» است و محیط پیرامون کودک تنها نقش محرک را برای یادگیری زبان مادری ایفا میکند. کودک مجموعهٔ محدودی از اطلاعات را از محیط زبانی خویش میگیرد و خود قادر است ترکیبات جدیدی بسازد.
نظریهپردازان پیشتر معتقد بودند زبان مادری تنها از راه شنیدن گفتار اطرافیان و به صورت اکتسابی وارد مغز کودک میشود.
از گفتههای نوآم چامسکی : «زبان آیینهٔ فکر است»
یعنی زبان میتواند بازتابدهنده تمام نمایی از شخصیت و حالات درونی شخص باشد.
نظریهٔ معروف چامسکی در زبانشناسی نظریه «گرامر جهانی» (Universal Grammar) است که طبق آن افراد بشر از بدو تولد آن را دارا میباشند.
نظریه رشد زبان چامسکی
زبان اولیه
به نظر می رسد نوزادان درست در آغاز تولد با زبان هماهنگ می شوند. در حدود یک ماهگی، نوزادان شروع به ایجاد صداهایی می کنند و در حدود ۶ ماهگی معمولا غان و غون کردن را آغاز می کنند و صداهای دادا و بابا را ایجاد می کنند. به نظر می رسد در تمامی جهان فعالیت کلامی اولیه نوزادان بسیار شبیه یکدیگر باشد.
جمله های یک کلمه ای : نوزادان حدود یک سالگی شروع به تولید تک واژه ها می کنند.
جمله های دو کلمه ای : کودکان حدود ۱٫۵ سالگی، دو کلمه را در کنار یکدیگر قرار می دهند و زبان آنان ساختار معینی به خود می گیرد. محققی که از سخنان کودکان، منطق بزرگسالان را استنتاج می کند، بیش از آنچه که هست، برداشت کرده است.
رشد دستور زبان
کودکان بین ۲ تا ۳ سالگی استفاده از ۳ کلمه یا بیشتر در کنار یکدیگر و ساختن جمله هایی نظیر (( من قهوه درست می کنم)) را آغاز می کنند. کودکان به محض آنکه ترکیب ۳ کلمه یا بیشتر را آغاز می کنند، درکی از وابستگی به ساختار را که در آن گزاره های اسمی واحد هایی کلی هستند، به نمایش می گذارند. آنها این کار را از طریق مکث کردن انجام می دهند.
در خلال این مرحله، کودکان همچنین استفاده از بخش پایانی کلمات را آغاز می کنند. در مورد جمع بستن ها نیز فرایند مشابهی رخ می دهد و کودکان به طور معمول همه واژه ها را به صورتی یکنواخت جمع می بندند. جالب این است که ابتدا شکل های نامنظم کلمات را درست به کار می برند و بعد آنها را به صورتی نا درست، تعمیم می دهند. آنچه کودکان انجام می دهند، فرمول بندی قواعد است. آنها کشف می کنند که قاعده ساختن زمان گذشته اضافه کردن ED است و سپس با فرض اینکه زبان با مقایسه با آنچه عملا دارد، از همسانی بیشتری برخوردار است، آن را به همه موارد تعمیم می دهند.
تبدیل ها
بین ۳ تا ۶ سالگی دستور زبان کودکان، به سرعت پیچیده و کامل می شود. به ویژه کودکان تبدیل جمله ها به سوالی یا منفی و غیره را آغاز می کنند. کودکان یکباره بر همه عملیات تبدیل جمله ها تسلط نمی یابند و به نظر می رسد که از مراحلی نظیر نفی ها عبور می کنند. حتی هنگامی که از آنان خواسته می شود که تقلید کنند، آنها معمولا روش سخن گفتن خودشان را حفظ می کنند.
نزدیک شدن به دستور زبان بزرگسالی
اگرچه کودکان در ۵ یا ۶ سالگی به اکثر جنبه های دستور زبان تسلط می یابند ولی برخی از پیچیده ترین تبدیل ها، هنوز برایشان دشوار است. سنین ۵ تا ۱۰ سالگی ممکن است برای کسب پیچیده ترین و ظریف ترین مهارت های گرامری، سالهای مهمی باشند.
نکات همگانی
در همه جای دنیا، کودکان احتمالا از مرحله غان و غون کردن، به مرحله سخن گفتن یک کلمه ای و بعد دو کلمه ای پیش میروند. بویژه به نظر می رسد که غان و غون کردن و ساختارهای دو کلمه ای، در تمام جهان مشابه و مشترک است.
چامسکی در سال ۲۰۰۴
زبان شناسان ساخت گرای آمریکایی جمله را به دو گروه: فعلی و گروه اسمی تقسیم می کردند.
سپس گروه ها را به اجزاء کوچکتر تشکیل دهنده شان تقسیم می کردند ولی در عمل در تحلیل های میدانی شان به سطح تحلیلی تکواژ و واج محدود می ماندند.
تنها اثر مستقلی که به نحو پرداخته است از:
زلیگ هریس در سال 1946 بود که تقطیع جمله به سازههای بلافصل شان بوده است.
چامسکی اعتقاد دارد :
این قواعد در ذهن به صورت ژنتیکی وجود دارد یعنی در ذهن قوای مختلفی مانند قوه هوش، تفکر، استدلال منطقی، فرایندهای روان شناختی دخیل در ادراک و گفتار، حافظه طولانی مدت و اصول یادگیری و مفهوم سازی وجود دارد.
تصویری از چامسکی در سال ۲۰۱۷
انواع دستور زبان
(دستور زبان سنتی):
دستور زبان سنتی مجموعه ای از قواعد تجویزی در ساختار زبان انگلیسی است که بیشتر در مدارس تدریس می شود. دستـور سنتی زبان انگلیسی تا حد بسیار زیادی بر روی قواعد دستور زبان لاتین می باشد و از نظر بسیاری زبانشناسان این دستور منسوخ شده است.
( دستور زبان گشتاری):
این روش ریاضی است. یکی از مزیت دستور گشتاری بر این می باشد که جهانی است. یعنی این دستور جهانی است و استثنا ندارد و قابل استفاده در تمامی زبان های دنیا می باشد.
روش گشتاری چیست؟
چه مزیت هایی نسبت به روش سنتی دارد؟
تکنیک آموزش ترجمه بر مبنای نظریه گشتاری (transformation-based translation) برگرفته از فن آوری فن ترجمه ماشینی (machine translation) و نرم افزار های فن ترجمه:
مزیت های روش گشتاری
از مزیت های روش گشتاری میشود به موارد زیر اشاره کرد:
- این روش دارای ۶ فرمول است و شما با یادگیری ۶ فرمول میتوانید ترجمه کنید.
- مثل ریاضیات هیچ استثنایی ندارد.
- نیاز به هیچگونه پیش نیازی ندارد.
در این روش هر چیزی قوانین و ساختار های زبانی همچون قواعد ریاضی بدون تبصره و استثنا آموزش داده میشود. در این روش از آنالیز و از ساختار متن به ترجمه دقیق و اصولی میرسیم که هیچ مترجمی نمیتواند از آن ایراد بگیرد.
کل زبان انگلیسی به ۶ فرمول اصلی خلاصه میشود و دیگر خبری از فعل فاعل مفعول اول و دوم نیست.
اهمیت واژگان برای یک مترجم
مترجم یا مهارتجو برای اینکه بتواند در وقت تعیین شده متن خود را سریع ترجمه نماید لازم است که دایره واژگانی مناسبی برخوردار بوده. اگر یک مترجم مبتدی هستید، برای حرفه ای شدن لازم است.
با مطالعهٔ کتابهای آموزش لغات، دایرهٔ واژگان خود را گسترش دهید.
کتابهایی مانند 504 واژهٔ ضروری، واژگان ضروری تافل و آیلتس، Oxford Word Skills، English Vocabulary In Use منابع خوبی برای گسترش دایرهٔ واژگان محسوب می شوند.
به شما پیشنهاد میکنیم کتاب های زیر را تهیه و مطالعه نمایید:
- 504 Absolutely Essential Words
- Essential words for the TOEFL
- Vocabulary for the High School Student
- Vocabulary for the College-bound Student
معرفی بهترین دیکشنری های انگلیسی به فارسی
اپلیکیشن Dict Box
دیکشنری Dict Box یکی از بهترین فرهنگ لغتهای انگلیسی – فارسی است و توانایی ترجمه فارسی به انگلیسی و برعکس را دارد؛ در این برنامه میتوانید در کنار خواندن معنی لغات، تلفظ آن را نیز بشنوید.
دیکشنری فارسی به انگلیسی
- فرهنگ معاصر هزاره علی محمد حق شناس
- فرهنگ معاصر پویا تالیف : دکتر محمدرضا باطنی
- دیکشنری آریانپور
ترجمه تخصصی با فنون ترجمه
این دوره مناسب تمامی رشتههای دانشگاهی نیز میباشد. لازم نیست که رشته تحصیلی شما مرتبط با زبان انگلیسی یا مترجمی بوده باشد.
شاید شما یک دانشجوی روانشناسی هستید که باید مقالات مرتبط با حوزه روانشناسی را مطالعه و ترجمه کنید. در این صورت دوره فنون ترجمه کاملا مطابق نیاز شماست.
مخاطبان:
- افرادی که قصد تحصیل در مقطع ارشد و دکتری دارند و باید متن های تخصصی بخوانند و مکتوب ترجمه کنند. از جمله ترجمه مقالات، کتابهای عمومی و تخصصی
- افرادی که قصد دارند در آزمون آیلتس و تافل شرکت کنند اما پایه ضعیفی در مهارت ریدینگ دارند.
- افـرادی که قصد کار ترجمه و کسب درامد از این طریق دارند.
- افرادی که قصد دارند در حوزه تولید محتوا با سایت ها و نشریات همکاری کنند.
- افرادی که در شغل خود نیاز به مهارت ترجمه دارند و هر روز باید مطالب جدید انگلیسی بخوانند. مثلا شاید شما یک مربی ورزشی هستید که باید درباره علم تغذیه منابع روز را مطالعه کنید.
- کسانی که قصد دارند کتاب خود را چاپ کنند و به دنبال ناشر هستند.
لیستی از مزایای مترجم بودن
درآمد خوب
شرکتهای بینالمللی امروزه مترجمان را استخدام میکنند و حقوق خوبی به آنها میدهند که در آن مترجمان به آنها در برقراری ارتباط با مردم از زبانها و فرهنگهای مختلف کمک میکنند و به عنوان وسیلهای برای کشف زبانهای مختلف عمل میکنند. بنابراین، مترجمان نیازی به نگرانی در مورد درآمد و پول ندارند زیرا میتوانند پول خوبی برای کار با شرکتها به دست آورند.
برنامه کاری مستقل
این پاسخ خوبی به همه کسانی است که میپرسند چرا مترجم شویم؟ این یکی از آن زمینهها است که فرصتهای بزرگی را برای کسانی فراهم میکند که میخواهند به طور مستقل کار کنند و یا از کار کردن به طور مستقل لذت میبرند.
در اینترنت همه چیز بر اساس شایستگی است. پارتی بازی وجود ندارد. همکاران اطراف شما نیستند که دائم پشت سر شما حرف بزنند و دائم یک رئیس بد اخلاق را نمیخواهید تحمل کنید. در ضمن با توجه به شرایط اقتصادی این روزهای کشور، کمترین نوسان متوجه کسب و کارهای اینترنتی میشود.
اگر شما هم از سرمایه کافی برای راه اندازی یک شغل فیزیکی برخوردار نیستید، توصیه میکنیم که با همین لب تاب خود به درآمد از اینترنت بپردازید و خواهید دید که چقدر موفقتر خواهید شد.
کار فریلنسری یا کار غیرسازمانی فرصتهایی را برای ایجاد یک شغل حرفهای قوی فراهم میکند، که به همکاران و یا نابسامانیهای بازار کار متکی نیست.
افزایش تقاضا
همانطور که جهان در حال تبدیل شدن به یک دهکده جهانی است، شرکتهای بیشتر و بیشتری معامله میکنند یا با دیگر شرکتهای خارجی برای گسترش بازار محصولات خود ارتباط برقرار میکنند.
مترجمان برای شرکتها بسیار مهم هستند تا شرکتهای خارجی را متقاعد کنند که منابع خود را سرمایهگذاری کنند. به همین دلیل است که شرکتها بیشتر و بیشتر مترجمان را استخدام میکنند تا بتوانند رشد خود را افزایش دهند.
تولید محتوا
هر کسب و کار آنلاین برای دیده شدن در فضای اینترنت نیاز به بهینه سازی موتورهای جستوجو دارد که عملکرد وبسایت را بهبود بخشد. با توجه به رعایت استانداردهای موتورهای جستوجو، بازدید بیشتری خواهد داشت. بنابراین شما باید به طور مداوم محتوای جدید تولید کنید و مهم ترین نکته کپی نبودن محتوا است.
بنابراین باید مترجمانی وارد این حوزه شوند که اطلاعاتی کافی در این حوزه را دارند.
شک نداشته باشید اگر شما هم دست از عذر و بهانه هایتان بردارید و باور کنید که هیچ وقت دیر نیست، می توانید در هر سن و شرایطی به آرمان هایتان برسید. همین حالا شروع کنید و به رویاهایتان بیاندیشید و راه هایی که می توانید از طریق آن ها به آرزوهایتان برسید را مورد بررسی قرار دهید. بدون تردید اگر تلاش کنید و محدودیت ها را باور نکنید، به زودی دیگر آرزو و رویا نخواهند بود و به حقیقت خواهند پیوست.
تجسم دست یافتن به دستاوردهای ارزشمند، در صورت مقابله با ترس ها و تو دل ترس ها رفتن. و تجسم هزینه هایی که در صورت انجام ندادن آن کارها، میتواند موتور محرک شما در مسیر زیبای موفقیت باشد.
امیدوارم برای همه عزیزان مفید واقع شود.
موفق و پیروز باشید.
جادوی ترجمه تخصصی با فنون ترجمه استاد فاطمه مرادی