جعبه سیاه تندخوانی

همه‌ی ما، آدم هایی را می شناسیم که به روز ترین اطلاعات را در هر زمینه ای دارند، همیشه نظر دیگران را به خود جلب می کنند، کسانی که در همه ابعاد زندگی شان موفق اند، افرادی که با حضور ذهن عالی در جلسات و امتحانات حاضر می شوند، در کنار درس خواندن کار هم می کنند و بهترین نتیجه را در هر دو می گیرند. کسانی که نظراتشان بی چون و چرا پذیرفته می شود و به عنوان بک متخصص و مرجع شناخته شده اند.

افرادی که هر روز پیشرفت می کنند و چرخ زندگی شان در حد عالی می چرخد.

آدم مریخی‌های موفق دقیقا چه می کنند؟

تصور کنید در دنیایی وارد شدید که زمان مفهومی ندارد و بی انتهاست، محدودیت زمانی وجود ندارد و لازم نیست برای همه ی کارهایتان زمان خاصی را در نظر بگیرید.

1.  چه کارهای عقب مانده ای دارید که انجام می دادید؟
2. چند قرار دوستانه ای دارید که سالهاست به فراموشی سپردید؟
3. چه تفریحاتی وجود دارد که برای آنها زمانی نداشتید و وقت نکردید؟
4. چند کتاب نخوانده دارید که می توانستید در این زمان بی انتها بخوانید؟

اما زمان بی انتها نیست، این ما هستیم که باید راه های میانبر را یاد بگیریم و به کار ببریم.

راه میانبر در مطالعه چیست؟

خواندن یک کتاب 100 صفحه ای در 1 ساعت غیرممکن نیست، به کتابخانه ی خود نگاه کنید و تعداد کتاب هایی که با کلی اشتیاق خریده اید اما نتوانستید تمام کنید را بشمارید. تصور کنید بتوانید تنها در یک روز همه ی آنها را بخوانید.

این سرعت (500 کلمه در دقیقه ) برای فردی که به روش تندخوانی مطالعه می کند، یک سرعت معمولی است.

روش خارق العاده مطالعه، تندخوانی است، تکنیکی که در همه کشورهای توسعه یافته آموزش داده می شود و کودکان از ابتدا با همین شیوه مطالعه می کنند.

 اگر هنوز به شیوه ی سنتی مطالعه می کنید بدانید تا چندسال آینده، اطلاعات شما به اندازه ی یک درصد از نیاز جامعه هم نخواهد بود، و جامعه به سرعت افراد تاثیرگذارتر را جایگزین شما می کند،

مانند تاکسی های تلفنی و حتی آژانس های هواپیمایی که در کمتر از 2 سال گذشته فعالیت داشتند و چون به روز نشدند مجبور شدند جای خود را به تاکسی های اینترنتی و سایت های رزرو بلیط بدهند.  و حتی به زودی شاهد حذف بنگاه های املاک هستیم.

اما اگر می خواهید جایگاهتان را نه تنها حفظ کنید بلکه ارتقا هم بدهید، همین الان تصمیم بگیرید تا یک تندخوان حرفه ای شوید.
آیا تندخوانی واقعیت دارد؟
آیا تندخوانی فقط برای کتاب های داستان و رمان کاربرد دارد؟

در این 25 سال تدریس همیشه یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های افرادی که تصمیم می‌گیرند تندخوانی را یادبگیرند، این است که:

 آیا می‌شود کتاب‌های تخصصی و متون انگلیسی را هم با تندخوانی مطالعه کرد؟ 

یا فقط برای رمان و کتاب داستان می‌توان استفاده کرد؟

کتاب های پزشکی و حقوق مباحث سنگین و اصطلاحات پیچیده ای دارد، می توان از تندخوانی برای خواندن آنها استفاده کنیم؟

جواب ما قطعا این است که بله برای هر متنی می توان از تندخوانی استفاده کرد، اتفاقا مهم این است که شما بتوانید در متون تخصصی از تندخوانی استفاده کنید، اگر غیر از این بود که این روش برای هر کسی در هر سنی و هر جایگاهی مناسب نبود.

اما سرعت مطالعه متفاوت است. قبل از یادگیری تندخوانی، یک بار، یک صفحه از کتاب داستان و بار دیگر یک صفحه کتاب تخصصی تان را مطالعه کنید. زمان را در هر دو محاسبه کنید.

می بینید که متن تخصصی را با سرعت کمتر و در زمان بیشتر مطالعه کرده اید. حتی شاید درک عمیقی هم پیدا نکرده باشید و نیاز دارید یک بار دیگر مرور کنید اما کتاب داستان را کاملا متوجه شدید، البته در زمان کوتاه تر.

حال از نگاه تندخوان ها (بعد از میانگین 30 روز) سرعت آنها چه تفاوتی می کند:  (واحد خواندن کلمه بر دقیقه است)

این جدول که میانگینی از سرعت مطالعه در تندخوان هاست، نشان دهنده ی این است که تندخوانی فقط برای رمان و داستان نیست. بلکه برای هر محتوایی تاثیرگذار است اما سرعت مطالعه در آنها متفاوت می شود.

 نباید انتظار این را داشته باشید که در ماه اول اگر سرعت مطالعه در کتاب داستان 800 کلمه در ساعت است، در کتاب تخصصی رشته پزشکی هم همین باشد.

با تمرین به سرعت 800 کلمه در دقیقه برای کتاب تخصصی خواهید رسید اما در آن صورت مطمئن باشید سرعت مطالعه ی کتاب های داستان باز هم بیشتر از 800 کلمه در دقیقه است.

در واقع شما ضریب مطالعاتی پیدا می کنید، یعنی سرعت مطالعه شما، در طی انجام تمرینات در عددی مثبت ضرب می شود.

تندخوانی تکنیک برتر شامل چه مباحثی است؟ 

تندخوانی، یک تکنیک برتر برای مطالعه موثر است. شامل همه مواردی است که شما برای یک مطالعه صحیح به آن نیاز دارید:

اول) 6 دلیل برای اینکه کند بخوانید :

اولین قدم این است که ما بدانیم چرا کند می خوانیم، با شناخت دلایل کندخوانی و راه حل های کاربردی برای هرکدام از آنها، از تکرار این عوامل جلوگیری می کنیم، و ضمیر ناخودآگاه خود را برای تندخوانی و مطالعه موثر آماده می کنیم.

• کلمه خوانی :

مهم ترین و اولین دلیل کندخوانی، کلمه خوانی است. فایل صوتی زیر را گوش کنید تا به طور عملی توانایی درک مغز در درک متنی که می خوانید، را مقایسه کنید.

در متنی که خوانده شد، کدام یک را بهتر درک کردید؟ کدام یک بیشتر در خاطرتان ثبت شد؟ با کدام یک ارتباط بهتری برقرار کردید؟

این یک حقیقت است، همه ی افراد دیگری هم که این متن را گوش دهند، قسمت دوم را بهتر درک کرده اند و به خاطر سپرده اند.

زیرا مغز مفهوم جملات را درک می کند، در یک فرآیند طبیعی، مغز کلمات اضافه را نادیده می گیرد و سعی بر پردازش کلماتی دارد که مفهوم اصلی را انتقال می دهند.

• بلندخوانی و درون خوانی :

چرا با بلندخوانی تمرکز مغز برای درک مفهوم جملات را کم کنید؟ برای خیلی از ما بلندخوانی تبدیل به یک عادت شده است و نمی توانیم صامت خوانی کنیم.

به شما یک تکنیک یاد می دهم: موقع مطالعه یک خودکار بین دندان های خود قرار بدهید و سعی کنید آن را نگه دارید. به این صورت دیگر نمی توانید بلند خوانی کنید، پس به همین راحتی عادت می کنید به صامت خوانی.

• برگشت غیر ارادی چشم به عقب:

وقتی مطالعه می کنید ناخودآگاه چشمتان به عقب برمیگردد و دوباره مطلبی که خوانده اید را می خوانید؟

این یک عادت غلط است که خیلی ها موقع مطالعه دارند.

با انگشت اشاره تان روی خطوطی که در حال خواندن آن هستید خط ببرید. این کار باعث می شود به عقب برنگردید و تمام حواستان به کلمه ای باشد که چشم شما در حال خواندن آن است.

• سرگردانی چشم بین خطوط:

اگر خط ها را گم می کنید و کلی زمان را برای پیدا کردن آن صرف می کنید، کافی است با خط بردن روی خطوط این مشکل را هم به راحتی حل کنید.

• مکث طولانی چشم بر روی کلمات:

بعضی اوقات پیش می آید که بر روی یک کلمه، گیر می کنیم که دلایل مختلفی دارد:

1. معنی آن را نمی دانیم.

2. تمرکز نداریم.

3. حواسمان پرت می شود.

و…

اگر هنگام خواندن کتاب، سریع تر خط ببریم، بر روی کلمات مکث نمی کنیم، بنابراین از کندخواندن و اتلاف وقت جلوگیری می شود.

• محدودیت حوزه دید:

در متن زیر سعی کنید در حالی که به کلمه “چالش ها” نگاه می‌کنید، کلمات اطراف را هم ببینید. سعی کنید چشمتان از دایره قرمز بیرون نرود، و با تمرکز به کلمه «چالش ها»، کلمات اطراف را حدس بزنید.

• چند کلمه را درست حدس زدید؟  اگر دقت کنید هنگام مطالعه نهایت 4کلمه را می توانید درآن واحد ببینید. این در حالی است که تندخوان ها، توانایی دیدن و فهمیدن حداقل 20 کلمه را به طور همزمان دارند.

البته تندخوان های حرفه ای، حوزه ی دیدشان به صورت موربی هم افزایش می یابد و تعداد کلمات خیلی بیشتری را می توانند ببینند، که این با تمرین حتما به دست خواهد آمد.

دوم) شرایط اولیه و مهم برای مطالعه :

مطالعه موثر و صحیح هم، مانند هر کار دیگری برای درست انجام شدنش، نیاز به شرایطی دارد. تندخوانی در هر فضا و مکانی می تواند انجام شود فقط کافی است شرایط اولیه آن را فراهم کنید، و با تمرکز آن را انجام دهید

در واقع با تندخوانی، تمرکزتان برای مطالعه بیشتر می شود. و دیگر فرقی نمی کند که در مترو هستید یا در اتاق مطالعه ی کتابخانه. شما شیوه ی صحیح را می دانید پس از تمام زمانی که در اختیار دارید، بهترین استفاده را می کنید.

سوم) آموزش تندخوانی، تکنیک + تمرین :

اگر از من بپرسید تا چه حد می توانید سرعت مطالعه خود را با تندخوانی افزایش دهید، به شما می گویم : با سرعت 320 کیلومتر در ساعت کتاب بخوانید!

هیچ محدودیتی وجود ندارد، فقط باید تمرین کنید، همه ی تمرینات پایه تندخوانی را بارها و بارها تکرار کنید تا سرعت مطالعه شما به هر میزان که می خواهید افزایش پیدا کند.

با تندخوانی می توانیم کتاب های تخصصی دانشگاهی را هم با سرعت بخوانیم؟

چهارم) راز خواندن بدون فراموشی :

صحیح خواندن، یک بخشی از مطالعه اثربخش است. مهم این است که شما بتوانید به سرعت مطالب را به خاطر بیاورید. اگر در جلسه ی کاری هستید، اگر سرجلسه امتحان هستید، اگر در جمعی دوستانه می خواهید اطلاعاتی که دارید تعریف کنید، اگر در حال یک سخنرانی مهم هستید و… شما نیاز دارید مطالبی که خوانده اید را به سرعت به یاد آورید در غیر این صورت اعتبار شما زیر سوال می رود.

احتمالا برای شما هم پیش آمده با فراموش کردن مباحثی که قبلا آن را مطالعه کردید،

فرصت های بزرگی را از دست داده اید

پنجم)  راز یادگیری تضمینی دروس :

تندخوانی برای افراد محصل و دانشجو از نان شب هم واجب تر است، اگرچه کیفیت زندگی همه ی افراد را بالا می برد.

شما می توانید تمام تمرینات تندخوانی را برای هر درسی حتی دروس تخصصی، در مدارج عالیه کارشناسی ارشد و دکتری به کار بگیرید.

دانشجویان بسیاری حتی در رشته های حقوق، پزشکی، مهندسی از تندخوانی برای افزایش سرعت مطالعه، نحوه مطالعه موثر و به خاطرسپاری استفاده کرده اند، و نتیجه های مطلوبی بدست آورده اند.

ششم) اگر شب امتحانی هستید :

مطالعه شب امتحانی مطالعه برای افرادی است که در طول ترم وقتی برای مطالعه نداشتند. روشی که در این نوع مطالعه آموزش داده می شود هم وقت کمتری می گیرد و شما می توانید شب امتحان را با خیال راحت بخوابید، هم تمامی مباحثی که خوانده اید هیچگاه فراموش نمی کنید،

دقت کنید: نه تنها در جلسه ی امتحان بلکه هیچ وقت فراموش نمی کنید.

مزیت های تندخوانی

اگر می خواهید جز افراد موفق شوید، باید زمان خود را برای کارهای بیهوده تلف نکنید. پس در آغاز هر راهی ابتدا از خود بپرسید : انجام این کار چه سودی برای من دارد؟

اگر بخواهم کوتاه و خلاصه به شما توضیح دهم که با تندخوانی چه چیزی بدست می آورید؟ باید بگویم همه چیز.

در بین ثروت مند ترین و موفق ترین افراد دنیا بررسی کرده اند که چه چیزی باعث موفقیت آنها شده است، یک عامل در همه ی آنها مشترک بود،

همه ی افراد موفق دنیا، استفاده از تکنیک های تندخوانی را به عنوان یکی از مهم ترین عوامل موفقیت شان می دانستند.

دلیل آن کاملا واضح است:

1- استفاده بیشتر از زمان :

ما در زندگی چقدر عمر می کنیم که بخواهیم به روش آزمون و خطا پیش برویم؟ هنگامی که به میانسالی می رسیم تازه به این پی می بریم که ما زمان محدودی داشتیم. پس باید با روش های نوین آشنا شد و برای رسیدن به اهداف خود برنامه ریزی کرد. من به شما می گویم موفقیت می تواند یک شبه هم اتفاق بیفتد اما باید ببینید با چه راهکاری؟ در قرن اخیر هیچ موفقیتی بدست نمی آید مگر با مطالعه و کسب اطلاعات جدید و به روز.

پس با تندخوانی، مرحله ی کسب اطلاعات را با چندین برابر سرعت پیش ببرید، و اطلاعات خود را به مرحله اقدام و عمل برسانید.

2- درک بیشتر مباحث:

وقتی روش صحیح خواندن مباحث را بدانید پس می توانید مطالب را بهتر درک کنید. علاوه بر این تندخوانی با افزایش تمرکز بر مطالعه و آموزش روش های مطالعه موثر، شما را کمک می کند تا بهترین نتیجه را بگیرید. اگر درک شما از مباحث بیشتر باشد، بیشتر درخاطرتان ثبت می شود و نتیجه ی بهتری را دریافت می کنید.

3- تمرکز بیشتر هنگام مطالعه و یادگیری:

هنگام مطالعه حتی گل های قالی هم برای فکر کردن جذاب هستند. چرا؟

چرا هنگامی که می خواهیم برکاری تمرکز کنیم اتفاقا تمرکزمان کم تر هم می شود؟

افکاری به ذهن می رسند که سالهاست به آن فکر نکردیم. دلیل آن چیست؟

آیا عدم تمرکز درمان دارد؟

چرا ما تمرکز نداریم؟

چون به آنها فرصت نفوذ به ذهن مان را می دهیم. هنگامی که گرسنه هستید و با سرعت غذا می خورید به اینکه چطور مورچه ها با هم صحبت می کنند فکر می کنید؟!!! ذهن شما دیگر مهلتی برای فکرهای عجیب و غریب ندارد. هنگام مطالعه به روش تندخوانی، دیگر ذهنتان به اتفاقات بیهوده منحرف نمی شود. بسیار از تندخوان ها آنقدر تمرکزشان افزایش می یابد که حتی صدایی را هم نمی شنوند.

4- رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه: 

بعضی اوقات مطالعه می کنیم تا خوابمان ببرد! این یک معضل است که خیلی از افراد درگیر آن می شوند. اگر شما هم جز کسانی هستید که تا کتابی را باز می کنند، چشمشان خسته شده و خوابشان می رود، احتمالا راه های مختلفی را امتحان کرده اید مثلا:

طبق دستور مشاور برای داشتن مطالعه موثر برنامه ریزی کرده اید که در ساعت مشخص درس مشخصی را بخوانید،

یا پنجره ها را باز گذاشتید و سعی کردید هوای محل مطالعه را سرد کنید،

حتی مجبور شدید وسط مطالعه یک دوش آب سرد بگیرید تا خوابتان نبرد،

چندین لیوان قهوه و چای از قبل کنار میز آماده کرده اید

احتمالا از گیاهان دارویی برای رفع خواب آلودگی استفاده کرده اید

چه نتیجه ای گرفته اید؟ آیا مشکل شما برای همیشه حل شده؟ احتمالا شما هم پی بردید که این راهکار ها مقطعی و برای فقط چند دقیقه موثر هستند.

اما تندخوانی با افزایش سرعت و تمرکز شما بر روی مباحث، دیگر این فرصت را به ذهن شما نمی دهد که نسبت به مطالعه واکنش مقابله گری داشته باشد.

با افزایش سرعت مطالعه، ذهن درک می کند که اطلاعات ورودی مهم هستند و باید به سرعت تمامی آنها را درک و ضبط کند.

اگر شما هم این مشکل را دارید از تکنیک های تندخوانی استفاده کنید، و ببینید که نه تنها دیگر خوابتان نمی برد بلکه عاشق مطالعه می شوید.

5- علاقه مندی به مطالعه:

چگونه می توان مطالعه را دوست نداشت وقتی مهارت آن را بلدیم؟

چگونه می توان عاشق مطالعه نبود وقتی تمامی اطلاعات یک کتاب 100 صفحه ای را در طی چندساعت بدست می آوریم؟

همه می دانند مطالعه موثر و سودمند است، همه دلشان می خواهد مطالعه کنند، اما چون زمان زیادی را از آن ها می گیرد مطالعه نمی کنند.

پس لازم نیست هزاران بار در رسانه ها بگوییم: سرانه ی مطالعه در ایران پایین است. بهتر است بگوییم

می توانیم با تندخوانی سرانه ی مطالعه را بالا ببریم.

راهکار ارائه دهیم به جای تکرار جملات کلیشه ای.

6- توانایی کسب به روزترین اطلاعات در حوزه کاری و تحصیلی تان: 

در قرن اخیر که قرن اطلاعات است، تولید علم سرعت زیادی گرفته است. اما هنوز هم اصلی‌ترین راه کسب به روزترین اطلاعات، مطالعه است. پس برای این که هنوز هم مورد پذیرش جامعه باشیم، و برای ادامه حیات کاری و شغلی مان، باید در حوزه ی تخصصی مان مطالعه داشته باشیم.

اما نه به روش سنتی. سرعت تولید علم خیلی بیشتر از آن است که ما با روش سنتی مطالعه کنیم.

باید تندخوانی را جایگزین روش سنتی مطالعه کنیم، وگرنه جامعه برای ما جایگزین شایسته تری را انتخاب می کند.

7- تبدیل شدن به فردی متخصص و حرفه ای در حوزه ی کاری تان:

افراد موفق، اهل مطالعه و کسب اطلاعات به روز هستند. برای متخصص شدن در هر حوزه ی کاری ای که هستید باید اطلاعات ارزشمندی داشته باشید تا دیگران به شما اعتماد کنند.

باید با افراد دیگری که در حیطه کاری شما هستند، متفاوت باشید. باید صاحب سبک و نظر باشید، تا برای مدیر، مشتری، جامعه، خانواده یا هر کسی که شما برای او کار می کنید یا با او در ارتباط هستید، قابل اعتماد باشید.

شما محاسبه کنید با تندخوانی چقدر در زندگی جلو می افتید؟

8- رسیدن به درآمد بیشتر به علت حرفه ای بودن شما: 

چه کسی می خواهد، فردی با تمرکز بالا، سطح اطلاعات به روز تر نسبت به افراد دیگر، حرفه ای، کارآمد را از دست بدهد؟

کدام ارگان و شرکتی را می شناسید به چنین فردی احتیاج نداشته باشد؟

به شما احتیاج پیدا خواهند کرد. نخواهند گذاشت شما به راحتی از تیم آنها جدا شوید، چون شما مهره ی کلیدی در مجموعه ی آنها هستید.

دیگر این شما هستید که ارزش خود را مشخص می کنید نه حقوق وزارت کار!

9- افزایش سرعت شما در همه ی ابعاد زندگی:

به شما تضمین می کنم که با تندخوانی، سرعت شما در همه ی ابعاد زندگی تان افزایش پیدا می کند. دیگر آدم سابق نمی شوید چون طعم لذت بخش صرفه جویی در زمان را چشیده اید.

شما می دانید با تمرکز بیشتر می توان همه ی زمان خود را در اتاق کار نبود. می توان از زندگی لذت برد، تفریح کرد، و بدون استرس برای کارهای شخصی و گپ زدن با خانواده وقت صرف کرد. بنابراین شادتر هستید و چرخه ی زندگی تان درسطح متوازن و عالی می چرخد.

10- افزایش سطح فرهنگ، اطلاعات و پیشرفت در زندگی:

تندخوانی به شما شوق مطالعه می دهد. وقتی می بینید کتاب هایی را که قبلا تصورش را نمی کردید یک روزی آن را بخوانید الان خواندید و از آن بهره بردید ، اطلاعات آن را به کار گرفتید و پیشرفت را در زندگی حس کردید، در شما ذوق و انگیزه ای برای مطالعه ایجاد می کند.

علاوه بر تمام مزیت هایی که گفته شد، مطالعه کتاب موجب افزایش فرهنگ یک جامعه می شود، و می توانید در هر حوزه ای که مشتاق آن هستید مطالعه داشته باشید. از جریان های روز تا تاریخ سالیان دور جوامع مختلف را بررسی کنید، نحوه ی مذاکره با دیگران، نوع ارتباط برقرار کردن با مشتریان را بخوانید،

در قرن اخیر چه کسی به این اطلاعات احتیاج ندارد؟

از سیر تا پیاز به خاطرسپاری : 

اگر برایتان پیش آمده که:

ذهن تان آنقدر آشفته و درگیر و شلوغ بوده که قدرت فکرکردن را از شما گرفته

به دلیل حجم زیاد کارها نمی دانستید باید اول کدام را انجام دهید

مسئولیت سنگین دارید اما زمان شما محدود است

در جلسه سخنرانی ترتیب مطالب را فراموش می کنید

بارها کتابی را خوانده اید اما الان مطلبی از آن را یادتان نمی آید

می خواهید اهداف سالانه برای خود یا مجموعه کارکنان خود تعیین کنید تا به بهترین نحو اجرا شود

در کلاس درس تمام حواستان به جزوه برداری و یادداشت برداری است و بازدهی شما را پایین آورده

ذهن برای عملکرد و کارایی بهتر باید اطلاعات را دسته بندی کند. این دسته بندی باید مطابق با الگوی ذاتی خودش باشد.

اگر تا به الان همه چیز را به روش سنتی یادداشت برداری می کردید و نتیجه نمی گرفتید، دلیل آن این است که مطابق با الگوی مغز یادداشت برداری نمی کردید.

ساختار شاخه ای در الگوی طبیعت به کار رفته است، از جمله نورون های مغز.

پس برای هماهنگی بیشتر با مغز و به خاطرسپاری آسان تر ، باید اطلاعات را مطابق با الگوی درختی خلاصه و یادداشت برداری کنیم.

این نوع یادداشت برداری، ترسیم نقشه ذهنی ( mind map) نام دارد. مبتکر نقشه ی ذهنی آقای تونی بازان است، که کتاب های زیادی در این باره نوشته اند.

در فیلم زیر با نحوه تدریس ایشان و چند نمونه نقشه ذهنی به زبان ایرانی و انگلیسی آشنا می شوید.