فواید موسیقی و تاثیر آن بر فرایندهای حافظه، یادگیری، دقت، ادراک حسی و سیستم اعصاب حرکتی

موسیقی بدون شک یکی از تاثیرگذارترین هنرها بر روح و روان بشریت و عملی مؤثر در انتقال مفاهیم و معانی و حال و هوای خاص به شنونده است. سراسر طبیعت را هم که جست و جو کنید از صدای برهم خوردن برگ درختان به وسیله‌ی نسیم ملایم، یا صدای طوفان در صحرای لم یزرع و یا صدای آب رودخانه‌ها و جویبارها و یا نغمه‌های بلبلان بر شاخسار های چنار، همه حاکی از درآمیختن زندگی با موسیقی است.استفاده از موسیقی حتی در مراسم آیینی، مذهبی و ملی و نیز برای دفع اشرار و بلایا در بدوی‌ترین قوم‌ها و قبیله‌ها مرسوم بوده است و از فواید موسیقی بشمار می رفته است.

بهترین موسیقی برای آرامش، رفع ناراحتی،غم و درد صدای طبیعت است.

آواز گنجشک‌ها،صدای شرشر آب، صدای نسیم ملایم لا به لای درختان و …موسیقی طبیعت برخاسته از روح طبیعت است و انسان نیز بخش بزرگی از حیات طبیعی است. پیوند دوباره میان انسان و طبیعت از طریق موسیقی، درمان کننده‌ی قوی و مؤثری است.

تاثیرموسیقی بر مغز

موسیقی و صدای طبیعت

دانلود موسیقی

دانلود موسیقی

فواید موسیقی و تاثیر آن بر مغز

موسیقی تمام بخش‌های مغزی و سلول‌های آن را درگیر می‌کند. این اصوات هماهنگ می‌توانند در بهبود حافظه، تمرکز، ارتباط موثرتر اندام‌های بدن از نظر فیزیکی و همچنین رشد ذهنی نقش قابل توجهی داشته باشند. جالب است بدانید که موسیقی کلاسیک می‌تواند منتج به احیای سلول‌های مغز شود.

کلیپ تاثیر موسیقی بر مغز

هر دو نیمکره ی مغز در شنیدن موسیقی فعال می باشند.

در هنگام شنیدن موسیقی، بین دو نیمکره و بخشهای مختلف مغز آنان ارتباط و هماهنگی بیشتر و بهتری برقرار می شود. هر یک از دو نیمکره مغز وظایف متفاوتی بر عهده دارد. نیمکره چپ مسئول تجزیه و تحلیل مسائل و مركز تعلیم است و نیمکره راست احساسات، تخیلات و قدرت ابتكار را هدایت می کند.

محققان روانشناس هنگ کنگی عقیده دارند:

“آموزش موسیقی نیمکره چپ مغز را تحریک میکند و یادگیری شفاهی نیز توسط همین قسمت از مغز کنترل می‌شود. روشن است که حتی آموزش موسیقی نیز بر سلامت ذهن و تقویت حافظه افراد موثر است.”

تاثیر اعجاب‌انگیز موسیقی بر سلامت روان

دکتر نیکولا شیت،متخصص موسیقی درمانی بیان می‌کند:

“از طریق موسیقی بیماران می‌توانند احساسات خود را به راحتی بروز دهند، احساساتی که خود نسبت به آنها بی‌اطلاع بوده‌اند.“

موسیقی از هر نوع و به هر مقدار و شکل آن(صدا،آهنگ،صدا با آهنگ)تأثیر مستقیم و فوق‌العاده‌ای بر روح آدمی دارد. البته نباید فراموش کرد،همانطور که یک موسیقی زیبا و دل‌نشین روح و روان آدم را صیقل می‌دهد، به همان میزان موسیقی ناموزون و نامطبوع اثر مخرب در روان آدمی بر جای می‌گذارد.‌

پژوهشی در سال 1994 میلادی در بخش مراقبت‌های ویژه(ICU) بزرگ‌سالان، که در زمینه فواید موسیقی به عمل آمد چنین گزارش می‌کند که: موسیقی به سطوح آگاهی نفوذ می‌کند، زمانی که حرف زدن و ارتباط بی‌تأثیر است، موسیقی به بیمارانی که در خود فرو رفته‌اند و احساس تنهایی شدید می‌کنند، کمک می‌کند که در خلال ناراحتی به سطحی از آگاهی به واقعیت‌ها و برقراری ارتباط با افراد برسند.

سیستم اعصاب مرکزی(مغز) طوری ساخته شده است که به محرک‌های موزیکال پاسخ‌های مثبت و مناسب می‌دهد و موجبات استفاده از این روش درمانی را فراهم می‌سازد.

اثرات درمانی ضد اضطراب از فواید موسیقی است.

موسیقی به همان خوبی که در کاهش ضربان قلب و فشار خون عمل می‌کند،روی بیمارانی که در بخش (ICU) بستری هستند تاثیرات معجزه آسایی دارد. می‌تواند به عنوان مسکن و درد زدای بسیار فوق‌العاده‌ای عمل کند.

اصواتی که احساسات ما را نوازش می‌دهد، می‌تواند رفتار و احساسات ما را تغییر دهد، پروسه درمان، شکیبایی و بردباری درد را افزایش می‌دهد و انواع ترس‌های مرضی را درمان می‌کند.

فواید موسیقی برای مغز

تاثیر موسیقی بر مغز | بهبود عملکرد شناختی

تحقیقات نشان می‌دهد که پخش یک موسیقی در پس زمینه، در حالی که شما روی کار دیگری تمرکز کرده‌اید، می‌تواند عملکرد ذهنی شما را بهبود بخشد. موسیقی با کیفیت، سرعت پردازش مغز را افزایش داده و عملکرد حافظه را بهبود می‌بخشد. معمولا موسیقی‌های بی کلام و آرام نسبت به آنان که اشعار پیچیده دارد برای این مورد بهتر است.

حافظه شما را بهبود می‌بخشد

این مورد در افراد مختلف متفاوت است اما به طور کلی، گوش دادن به موسیقی‌های خنثی و بی کلام، می‌تواند در بهبود عملکرد حافظه شما موثر باشد. همچنین یادگیری مفاهیم جدید، به خصوص زبان دیگر، با استفاده از موسیقی و روش‌های ریتمیک و آهنگین، به فهم و ماندگاری بیشتر آن کمک می‌کند.

استرس را کاهش می‌دهد

موسیقی روی سیستم عصبی خودمختار افراد تأثیر مثبت می‌گذارد و می‌تواند باعث کاهش استرس شود. همچنین به بهبود سریع‌تر فردی که تحت استرس بوده است، کمک می‌کند. در واقع استرس و اضطراب بخش جدا نشدنی از زندگی پر مشغله‌ی امروز است. موسیقی ملایم می‌تواند مرهمی برای فشارهای روانی باشد اما استرس مزمن و شدید را درمان نمی‌کند.

کمک می‌کند که کمتر غذا بخورید

اگر تصمیم به لاغری دارید، گوش دادن به موسیقی ملایم و کم کردن نور هنگام غذا خوردن، برای این منظور مؤثر است. این روش باعث می‌شود شما با آرامش بیشتری غذا بخورید، در نتیجه زمان تغذیه بیشتر و مقدار آن کمتر می‌شود. در نتیجه خواب راحت تری خواهید داشت.

به خواب بهتر شما کمک می‌کند

گوش دادن به موسیقی کلاسیک آرامبخش، راهی مطمئن و مقرون به صرفه در درمان بی خوابی است. بر اساس آزمایشاتی که روی گروهی از دانش آموزان انجام شد، گوش دادن به موسیقی کلاسیک هنگام خواب، حتی بیشتر از گوش دادن به کتاب‌های صوتی در درمان بی خوابی و بهبود کیفیت خواب تاثیر گذاشته است.

صدای پس‌زمینه می‌تواند باعث پیشرفت خلاقیت شود

همه‌ی ما دوست داریم در زمان انجام کارهای روزمره، صدای موسیقی را زیاد کنیم. اما وقتی در حال انجام کار خلاقانه باشید، شاید موسیقی با صدای بلند بهترین انتخاب نباشد.

به نظر می‌رسد یک صدای پس‌زمینه (صدایی در سطح متوسط) تاثیری عالی بر روی خلاقیت دارد. این نوع صدا ظاهرا حتی بیش از صداهای بسیار کم باعث شکوفایی خلاقیت می‌شود و برخلاف صدای بلند، حواس ما را پرت نمی‌کند.

صدای پس‌زمینه مغز را بیشتر درگیر می‌کند و باعث می‌شود عملیات پردازش در سطح بالاتری انجام شود. و همین مسئله، منجر به خلاقیت بیشتر می‌شود. با این حال، صدای بلند تفکر خلاق ما را مختل می‌کند، چون این صدا بر ما غلبه می‌کند و ما برای پردازش مؤثر اطلاعات، باید بیشتر تقلا کنیم. این موضوع بسیار شبیه به اثرات دما و روشنایی بر کارایی ما است، همان‌طور که یک مکان نسبتا شلوغ نیز تا حدی برای شکوفایی خلاقیت مفید است.

آموزش موسیقی اثر قابل‌توجهی در بهبود مهارت‌های حرکتی و استدلالی دارد

معمولا فرض می‌کنیم که یاد گرفتن یک ساز می‌تواند برای کودکان مفید باشد، اما در واقع یادگیری موسیقی مزایایی بیشتر از آنچه فکر می‌کنیم دارد. یک مطالعه نشان داد که کودکانی که سه سال یا بیشتر به آموزش موسیقی مشغول بودند، در توانایی‌ تمایز شنیداری و مهارت‌های حرکتی بهتر از آنهایی که اصلا سازی بلند نبودند، عمل کردند.

همچنین این کودکان در دایره‌ی لغات و مهارت‌های منطقی غیرکلامی بهتر عمل کردند. که شامل فهم و تحلیل اطلاعات بصری مثل تشخیص روابط، تشابه‌ها و تفاوت‌های بین اشکال و الگوها می‌شود.

همان‌طور که قابل تصور است، این دو ناحیه در ذهن کاملا از آموزش موسیقی دور هستند. و بسیار عجیب است که می‌بینیم چطور یادگیری یک ساز می‌تواند به کودکان کمک کند تا انواع مختلفی از مهارت‌های مهم خود را پرورش بدهند. جالب است که تحقیق مشابهی نشان داد، این ارتباط برای ورزش و مهارت‌های حرکتی نیز وجود دارد.

موسیقی به ورزش کمک می‌کند

سالیان درازی است که تحقیقات بر روی اثر موسیقی در حین ورزش انجام می‌شود. در سال ۱۹۱۱، محقق آمریکایی لئونارد آیرز (Leonard Ayres) دریافت که دوچرخه‌سواران در زمان گوش دادن به موسیقی، تندتر رکاب می‌زنند.

این اتفاق به این دلیل می‌افتد که گوش دادن به موسیقی باعث می‌شود توجه مغز ما به خستگی کم شود. وقتی بدن‌مان می‌فهمد که خسته شده‌ایم و می‌خواهد ورزش متوقف شود، سیگنال‌هایی به مغز می‌فرستد تا برای یک استراحت توقف کند. گوش دادن به موسیقی برای جلب توجه مغز رقابت می‌کند. و می‌تواند به ما کمک کند تا بر سیگنال‌های خستگی غلبه کنیم که این کار بیشترین کارآیی را برای تمرین ورزشی آرام یا ملایم دارد. در حین تمرین شدید، موسیقی آن‌قدر قوی نیست که توجه مغز را از درد ورزش دور کند.

نه‌تنها در زمان گوش دادن به موسیقی، درد ورزش را بیشتر تحمل کرده و سخت‌تر ورزش می‌کنیم. بلکه از انرژی‌مان نیز به طور کارآمدتری استفاده می‌کنیم. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد دوچرخه‌سوارانی که به موسیقی گوش می‌دهند، ۷٪ اکسیژن کمتری نسبت به دوچرخه‌سوارانی که در سکوت رکاب می‌زنند، نیاز دارند. موسیقی همراه با ورزش، تاثیر بیشتری در بهتر شدن روحیه‌ی ما دارد.

تاثیر موسیقی بر مغز جنین

بر اساس تحقیقات جدید، پخش موسیقی موجب تقویت سیستم شنیداری و مغز جنین می‌شود. به گفته محققان درک به خاطر آوردن صداهایی که در دوران بارداری جنین شنیده شده،‌ دشوار است. با این وجود تحقیقات نشان داده است شنیدن موسیقی در سه ماهه دوم بارداری بر سیستم شنیداری کودکان تاثیر دارد.

محققان اظهار کردند: بیست و هفتمین هفته بارداری تا شش ماهگی در گسترش سیستم شنوایی بسیار مهم است. پژوهشگران بر این باورند که قرار گرفتن در معرض موسیقی در این دوران رشد مغز و توسعه شنوایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد نوزادان توانایی یادگیری را در سنین خیلی پایین دارند و تاثیرات این یادگیری تا مدتی طولانی در مغز باقی می‌ماند.

موسیقی بر مغز کودکان چه تاثیری دارد؟

کودکانی که با موسیقی سر و کار دارند. در مهارت‌هایی همچون خواندن، یادگیری زبان، یادگیری ریاضی و مهارت‌های حرکتی عملکرد بهتری نسبت به دیگر همسالان از خود بروز می‌دهند. کودکانی که در سنین پایین به یادگیری موسیقی می‌پردازند، قدرت انعطاف پذیری مغزشان افزایش می‌یابد. و در نتیجه قابلیت تغییر و رشد بیشتری پیدا می‌کنند. مطالعات نشان داده پرداختن به یادگیری موسیقی حتی برای نیم ساعت منجر به افزایش جریان خون در نیمکره چپ می‌شود و از فواید موسیقی می باشد.

موسیقی تاثیرات طولانی مدت بر مغز کودکان می‌گذارد. علاوه بر این یادگیری موسیقی تا قبل از ۷ سالگی بهره‌وری مغز را افزایش می‌دهد. و اثرات آن تا پایان عمر باقی می‌ماند. کودکانی که در گروه‌های سرود مدرسه و کلاس‌های آواز شرکت می‌کنند. در دیگر کلاس‌های درسی نیز عملکرد بهتری نشان می‌دهند. هیچ محدودیت سنی برای موسیقی وجود ندارد و هیچ زمانی برای شروع آن زود نیست. زمانی که برای نوزادان و خردسالان موسیقی پخش می‌شود و یا ترانه‌های کودکانه خوانده می‌شود، مغزشان به محرک‌ها پاسخ می‌دهد و شروع به یادگیری کلام می‌کنند. کودکانی که پیش‌زمینه‌‌های موسیقیایی دارند، ارتباط بهتری با دیگران برقرار می‌کنند، بیشتر می‌خندند و اعتماد به نفس بیشتری دارند.

تاثیر شگرف موسیقی در درمان زوال عقل

تمرینات موسیقی همچون نیروی بازدارنده ای مانع از بین رفتن سلولهای عصبی در سنین بالا می شود. حتی اگر فردی تازه در سن ۸۵ سالگی شروع به فراگیری ساز نماید سلولهای مغز او ترمیم و بازسازی میشود و قدرت حافظه و استنتاجش افزایش می یابد.

“موسیقی” می‌تواند به عنوان مسیری جایگزین برای برقراری ارتباط با بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر به کار رود و از مهمترین فواید موسیقی بشمار می رود. یک شبکه برجسته مغز، مسئول آرامش بخشیدن و احساس رضایت به انسان در هنگام گوش دادن به موسیقی است.

این بیماران هنگام شنیدن موسیقی آشنا اغلب به طور قابل توجهی شروع به آواز خواندن همراه آن می کنند. موسیقی یک فلسفه ی شفاف و دقیق است که باعث پیشرفت زندگی شما می شود. اگر می خواهید عملکرد فیزیکی و ذهنی خود را به حداکثر برسانید انواع موسیقی و حتی موسیقی طبیعت را گوش کنید.

محققان گفتند که بیماران مبتلا به زوال عقل در معرض دنیایی قرار می‌گیرند که برایشان ناآشنا است. و موسیقی می‌تواند شبکه مغزی آنها را مجددا فعال و از آنها در مقابل بیماری آلزایمر محافظت کند.

جمع‌بندی فواید موسیقی و اثرات مفید آن

موسیقی حال شما را عوض می کند و با تاثیر ویژه بر مغز کمک می کند بهتر تمرکز کنید. یافته های محققان نشان داده است موسیقی حتی بر نوزادانی که هنوز به دنیا نیامده اند اثر می گذارد و این نوزادان بهره های هوشی بیشتری خواهند داشت. گوش دادن و نواختن موسیقی در هر دو حالت فعالیت مغز را بهتر می کند. و ثابت شده است موزیسین ها مغز های بهتری دارند و مغز آن ها به صورت مشخصی متقارن تر است و دو نیم کره مغز آن ها ارتباط بهتری با هم دارند.

در ادامه لیستی از اصلی‌ترین فواید موسیقی را به عنوان نتیجه‌گیری کلی می‌خوانید. بخش اعظم این فواید بر انواع موسیقی‌های کلاسیک، سازهای سیم دار و موسیقی‌های ملایم مترتب است نه بر موسیقی‌های تند و پرهیجان:

• تقویت مهارت‌های شناختی، هوش، قدرت یادگیری و همچنین آی‌کیو
• افزایش تمرکز و توجه
• کمک به درمان بیماری آلزایمر
• تخفیف دردهای پس از زایمان و القای سریع‌تر بهبودی
• کمک به درمان وزوز گوش
• کمک به بهبود سردردها و میگرن
• تقویت مهارت‌های فیزیکی و عملکرد ورزشی
• مبارزه با خستگی، کمبود انرژی و افسردگی
• کمک به درمان بی‌خوابی
• ضد اضطراب و استرس
• کمک به بهبود خلق
• کمک به تخفیف انواع درد
• کمـک به سلامت قلب و کلیه

نکته پایانی

باید سعی کنیم در هنگام ناراحتی و هر حالت روحی که باعث برهم‌ریختگی ما شده است. به سمت موسیقی‌ها و صداهایی برویم که حالتی آرام بخش برای ما ایجاد کند. یک موسیقی بر روی همه‌ی افراد یک تأثیر را ندارد. هر کس بسته به علایق و روحیات و ویژگی‌های شخصیتی خود با یک نوع موسیقی به آرامش می‌رسد که این می‌تواند برای دیگری متفاوت باشد.

خواهش می‌کنیم از موسیقی و آهنگ‌هایی که باعث گسترش غم،اندوه،جدایی، فلاکت و …می‌شود دوری کنید چرا که مستقیماً در روح شما تأثیر منفی می‌گذارد و نه تنها باعث بهبود حال شما نمی‌شود، بلکه بر وخامت اوضاع روحی شما نیز می‌افزاید.