کتاب از خوب به عالی اثر جیمز کالینز

کتاب از خوب به عالی: فوت‌های کوزه‌گری موفقیت در کسب‌و‌کار جیمز کالینز

کتاب از خوب به عالی (Good To Great) یکی از آن کتاب‌های مدیریتی است که هم کسب و کارها و کارآفرین‌ها و هم سایر افراد جامعه در هر جایگاه و موقعیتی می‌توانند از مفاهیم و درس‌های آن نهایت استفاده را ببرند و زمینه رشد و پیشرفت شخصی، مادی و معنوی خود را فراهم کنند.

بر اساس چندین سال پژوهش و تحقیق روی کسب و کارها و افراد مختلف نوشته و به همین خاطر مفاهیم این کتاب واقعاً مفید، کاربردی و قابل اطمینان و اعتماد است.

آشنایی با جیم کالینز، نویسنده کتاب از خوب به عالی

جیمز کالینز در 25 ژانویه سال 1958 در آمریکا به دنیا آمد. جیم کالینز (Jim Collins) یکی از بهترین نویسندگان در زمینه مدیریت و رهبری کسب و کار است. «جیم کالینز» (James C. Collins) یک محقق، نویسنده، سخنران و مشاور ساخت و توسعه کسب و کار است. از کالینز به عنوان یکی از ۱۰۰ ذهن برتر زنده در کسب و کار یاد می‌شود.

او لیسانس ریاضی دارد و مدرک MBA خود را از «دانشگاه استنفورد» (Stanford University) گرفته است. کالینز، نویسنده مستقل و همکار در کتاب‌های موفق زیادی بوده است. همچنین در نشریه‌های «هاروارد بیزینس ریویو» و «هفته‌نامه بیزینس» حضوری فعال دارد.

دانشگاه کلرادو به پاس خدمات و پژوهش‌های این مرد بزرگ به او دکترای افتخاری داد.
در سال 2017 بود که نشریه فوربس باعث شد نام او در جهان بپیچد و وی را یکی از 100 مغز زنده کسب و کار معرفی کرد. نشریه ثینکر (Thinker) هم جیم کالینز را جزو 50 متفکر برتر جهان قلمداد می‌کند.

اکنون در این مقاله می‌خواهیم به خلاصه‌ای از نکات و درس‌هایی که او در کتاب از خوب به عالی به ما داده است بپردازیم .

مهم‌ترین درس‌های کتاب از خوب به عالی (Good To Great)

آقای جیم کالینز به همراه 20 پژوهشگر برتر دیگر دور هم جمع شدند تا روی یک موضوع بسیار مهم تحقیق و پژوهش کنند:

«چرا بعضی از شرکت‌ها می‌توانند اوج بگیرند و به یک شرکت عالی تبدیل شوند ولی برخی دیگر توانایی چنین کاری را ندارند؟»

حاصل این مطالعات کتاب از خوب به عالی شد که فرایند تبدیل شدن از خوب به عالی را بیان می‌کند. البته صرفا عالی شدن مسئله نیست. عالی ماندن هم اهمیت دارد.

خوب، دوست عالی نیست، دشمن عالی است!

در صورتی که یک شخص یا شرکت می‌خواهد موفق شود، نباید به خوب بودن و خوب ماندن فکر کند. یک شرکت، مدیر، کارآفرین یا شخص فقط باید تمرکز خودش را روی تعالی و عالی شدن بگذارد تا بتواند موفقیت را تجربه کند. برای رسیدن به مرتبه عالی باید کاری را انجام دهید که مطابق با علاقه و فطرتتان باشد.
اگر می‌بینید در جایگاهی ایستاده‌اید که مطابق با علاقه‌تان نیستید، بدانید که نمی‌توانید به معنای واقعی کلمه در آن جایگاه عالی شوید. اگر واقعاً دنبال رشد و موفقیت هستید، باید در جایگاه صحیح قرار بگیرید. با قرار گرفتن در جایگاه صحیح یک جهش رو به رشد را آغاز می‌کنید. آقای جیم کالینز در کتاب از خوب به عالی می‌نویسد که در طی پژوهش و تحقیقات به این نتیجه رسید که یک سری عوامل روی عالی شدن شرکت تأثیرگذار و یک سری عوامل بی‌اثر هستند.

عوامل تأثیرگذار روی تعالی سازمان از دیدگاه جیم کالینز در کتاب از خوب به عالی:

• افراد منظم و منضبط
• تفکر منضبط
• اقدامات منضبط و منظم

اول باید افراد را به درستی انتخاب کنیم و سپس به دنبال هدف و اقدام برویم

سازمانی که می‌خواهد به سمت تعالی حرکت کند، باید افرادی توانمند و قوی داشته باشد. زمانی که تردید دارید استخدام نکنید و به بررسی ادامه دهید. وقتی می‌فهمید که باید کسی را عوض کنید دست ‌به ‌کار شوید. بهترین نیروهایتان را در بزرگ‌ترین فرصت‌ها قرار دهید نه بزرگ‌ترین مشکلات!

همچنین باید افراد را در جایگاهی درست قرار دهید وگرنه این کار نتیجه مطلوب را برای شما به همراه نخواهد داشت. جیم کالینز در کتاب از خوب به عالی خودش اعتماد خودش را در مورد ناکارآمدی برخی از کارمندان بیان می‌کند:

ممکن است دلیل خوب کارنکردن کارمند شرکتتان بی‌لیاقتی او نباشد. بلکه صرفاً در جایگاه درستی قرار نگرفته باشد. بنابراین مناسب ‌بودن فرد برای جایگاهی خاص در کار، مهم‌ترین مسئله‌ای است که هنگام انتخاب افراد باید در نظر بگیرید.

همچنین در هنگام استخدام به ویژگی‌های شخصیتی افراد توجه داشته باشید.

• افراد مهمترین سرمایه شما نیستند بلکه افراد شایسته مهمترین سرمایه شما محسوب می‌شوند.
• شایستگی فرد ابتدا به عادات شخصیتی وتوانایی‌های ذاتی و سپس به علم و مهارت بستگی دارد.
• افراد سخت‌کوش لایق را انتخاب کن.
• افراد سخت‌کوش پیشرفت می‌کنند.
• افراد سخت‌کوش جهش می‌کنند.
• صفات شخصیتی از مدرک تحصیلی مهمتر هستند چرا که دانش را می‌توان آموخت و مهارت را می‌توان کسب کرد.
• موارد اولیه که نیروی شما باید داشته باشه: شخصیت-وجدان کاری- هوش اولیه- تعهدات اجرایی و ارزش ها که اینها در سرشت انسان هستند. و فرد مورد نظر بایست نقاط مشترک با ارزش‌های شرکت را داشته باشه.

در دوران رکورد اقتصادی سعی کنید افراد شایسته را جذب کنید.

ایمان یکی از مهم‌ترین عواملی است که هر سازمان برای عالی شدن به آن نیاز دارد. وقتی ایمان در سازمان به وجود بیاید، دیگر همه می‌دانند که باید با حقایق تلخ موجود در کسب و کار روبرو شوند و آن حقایق را بپذیرند. افرادی که صرفاً خوش‌بین هستند وقتی حقایق تلخ را پذیرفتند فقط امیدوارند که این حقایق برطرف شوند ولی افراد باایمان تمام تلاش خود را برای تغییر دادن این حقایق تلخ انجام می‌دهند. شرکتی که می‌خواهد عالی باشد، باید این حقایق تلخ را از میان بردارد و با ایمان به بهتر کردن اوضاع فکر کند.

کسب‌و‌کار غیرقابل پیش‌بینی و متغیر است.

در جاهایی از مسیرتان باید از مراتع سرسبز عبور کنید و در جاهایی دیگر باید از یک شیب یخی رد شوید. جاهایی باد در بادبانتان می‌وزد و بدون هیچ زحمتی شما را به جلو می‌راند و در جاهایی هم زمین زیر پایتان می‌لرزد و باعث لغزش شما می‌شود. پس حفظ نظم و تداوم برای پیمودن این مسیرِ نامشخص ضروری است. علت موفقیت= نظم و تداوم.

استراتژی جوجه تیغی (Hedgehog Concept)

ماجرای روباه و جوجه تیغی

حکایت یونانی مبارزه روباه با جوجه تیغی را شنیده‌اید؟
روباه، مکار، باهوش و موذی است. از طرفی، جوجه تیغی نیز سنگین و کُند است. با این وجود، مهم نیست که روباه در حمله چقدر زیرکی نشان می‌دهد، چون جوجه تیغی مثل توپ خاردار روی زمین می‌غلتد. در نهایت روباه فرار می‌کند و مغلوب می‌شود. جوجه تیغی می‌تواند خیلی ساده و از طریق راهکار دفاعی طبیعی که در بدن او قرار دارد، از خودش دفاع کند و طعمه روباه نشود.
روباه که از دیرباز به عنوان یک شکارچی باسیاست، حرفه‌ای و کاربلد شناخته می‌شود، توانایی شکار کردن جوجه تیغی را ندارد زیرا که جوجه تیغی نقاط قوت خود را می‌شناسد و به آنچه که در انجام آن بهترین است اکتفا می‌کند.

شرکت‌های خوب به عالی مانند جوجه تیغی هستند و بر هر چیزی که در آن نسبت به هر سازمان دیگری بهتر هستند تمرکز می‌کنند. ماجرا روباه و جوجه تیغی به ما نشان می‌دهد که شرکت ما هم برای تبدیل شدن به یک شرکت عالی و کارآمد به یک استراتژی ساده ولی کارآمد نیاز دارد.

⇐ سبک حرکت شرکت شما کدام است؟ روباه‌گونه یا خارپشت‌وار؟

شرکت‌هایی که می‌خواهند به تعالی برسند و تمام شرکت‌های رقیب را پشت سر بگذارند، باید بتوانند یک استراتژی به عنوان استراتژی یا مفهوم جوجه تیغی (Hedgegon Concept) در خود به وجود بیاورند. برای ساخت این راهبرد باید فصل مشترک سه دایره زیر را مد نظر قرار دهید:

• دایره اول: در چه کاری بیشترین کارایی و عملکرد را دارید و در چه زمینه‌هایی نمی‌توانید بهترین کارایی را از خودتان به نمایش بگذارید؟
• دایره دوم: از چه راهی می‌توانید بیشترین سودآوری را داشته باشید و بیشترین نقدینگی را برای سازمان فراهم کنید؟
• دایره سوم: شما برای انجام چه کاری بیشترین شور و شوق را دارید؟

فصل مشترک این سه دایره می‌تواند استراتژی جوجه تیغی برای مجموعه شما باشد. شما با همین استراتژی ساده می‌توانید در مسیر تعالی حرکت کنید و کسب و کار خود را به یک کسب و کار بی‌نظیر و عالی تبدیل کنید.

آرمان‌ها و اهداف اصلی هستند که اجزای شرکت را به هم می‌چسبانند

اکنون سازمان به کمک افراد منضبط و با تکیه بر مفهوم جوجه تیغی می‌تواند یک فرهنگ عالی به نام فرهنگ انضباط برای خودش بسازد. وقتی فرهنگ انضباط در سازمان شکل بگیرد. تمامی افراد تمایل عجیب و شدیدی به موفقیت پیدا می‌کنند. ممکن است برخی افراد فرهنگ انضباط را با فرهنگ نظامی‌گری و قوانین حاکم بر پادگان اشتباه بگیرند. ولی فرهنگ انضباطی که در کتاب از خوب به عالی در مورد آن صحبت می‌شود باعث می‌شود که سازمان هر روز قدم‌های بیشتری به سمت موفقیت و پیشرفت بردارد.

این فرهنگ انضباط باعث می‌شود که سازمان با جدیت و خستگی‌ناپذیری در راستای مفهوم جوجه تیغی گام بردارد. هر چند که متناقض به نظر می‌رسد. اما در آن واحد هم خلاق باشید، هم منظم!

جیم کالینز در کتاب خوب به عالی می‌نویسد:

خلاقیت بدون نظم ممکن است به جایی نرسد. مطمئنا با خلاقیت، ایده‌ها و ابتکارهای جالبی شکل می‌گیرد، اما اگر نظمی در کار نباشد. آن افکار به خوبی پیاده نخواهند شد. خلاقیت و نظم و انضباط را با هم مخلوط کنید تا نه تنها بهترین افکار به ذهنتان برسد. بلکه همان ایده‌ها را به واقعیت تبدیل کنید.

⇐ فرهنگ مبتنی بر نظم و وجدان کارآفرینی در کنار هم به سمت عملکرد بهتر و نتایج پایدار سوق داده می‌شوند.

غیر ممکن است که بدون داشتن افراد منظم، عملکرد منظم پایدار بماند . عملکرد منظم بدون تفکر منظم نسخه‌ای است برای فلاکت.

جیم کالینز یک نکته مهم در کتاب از خوب به عالی بیان می‌کند.
وی بر این باور است که موفقیت و تعالی هیچ‌گاه یک شبه اتفاق نمی‌افتد و حاصل کار و تلاش تدریجی است. پشتکار و تلاش تدریجی قدرت خارق‌العاده‌ای دارد و می‌تواند موفقیت را رقم بزند.

جملاتی از کتاب از خوب به عالی، جیم کالینز:

هیچ عملکرد معین، هیچ برنامه خاص، هیچ خلاقیت بی‌بدیل، هیچ خوش‌شانسی یا هیچ دگرگونی پیچیده‌ای در کار نیست.
روند از خوب به عالی حاصل عملکردی تدریجی، مرحله ‌به ‌مرحله و تصمیم به تصمیم است که مانند گردش چرخ پرواز یکپارچه‌شده و دستاوردهایی پایدار و چشمگیر به بار آورده است.

عالی شدن به مراتب آسان‌تر از عالی ماندن است.

موفق‌ترین شرکت‌ها ایدئولوژی خود را (ارزش‌ها و اهداف) در تمام مراحل پیشرفت حفظ می‌کنند. شرکت‌های آینده‌نگر و آینده‌دار، مجموعه‌ای از اهداف را دنبال می‌کنند که رسیدن به سود، یکی از این اهداف است. ولی قطعاً اولین هدف آن‌ها نیست.

رشد و توسعه، یکی از دغدغه‌های شرکت‌ها در تمام دوران حیاتشان به شمار می‌رود. پیدا کردن یک فرمول و میانبر درست که اجرایی کردن آن باعث رشدی پیوسته شود. رویایی است که مدیران شرکت‌ها را به تکاپو می‌اندازد.

شیوه کالینز، کمیاب و مطلوب است.

سبک ساده‌ای که کالینز به واسطه‌ آن عوامل پیچیده، ایده‌ها و راه‌حل‌ها را شرح می‌دهد. بصیرت او را هر چه بیشتر ارزشمند و بیاد ماندنی می‌کند و الگویی قابل استفاده برای تمام کسب و کارهای بزرگ و کوچک می‌سازد.