کمتر بخوانید بیشتر یاد بگیرید
نکات تضمینی موفقیت در مطالعه برگرفته از بهترین روش مطالعه جهان
(قسمت اول)
روش های مطالعه موثر را اگر بلد باشیم مسلماً میزان مطالعه در کشورمان به شدت بالاتر خواهد رفت. الان در بهترین حالت، کمتر از چند دقیقه در روز سر و کارمان به مطالعه میخورد.
اما خیلی نمیخواهیم به خودمان خرده بگیریم چون فرهنگ غالب کشور ما، آموزش های غیر اصولی مدارس و دانشگاه ها و ذهنیت منفی که از کتاب در ذهن ما باقی مانده، از مطالعه ناامیدمان کرده است.
“کیفیت زندگی شما را دو چیز تعیین میکند: کتابهایی که میخوانید و انسانهایی که ملاقات میکنید. “
از فواید مطالعه موثر
- مطالعه کارکرد مغز را تقویت می کند
- مطالعه بی خوابی را درمان می کند
- مسیرهای درست در زندگی رو پیدا می کنید.
- باعث تقویت حافظه میشود.
- خواب بهتری را تجربه خواهید کرد.
- علم و آگاهیتون افزایش پیدا می کند.
- جذاب تر و قابل اعتماد دیده می شوید.
- فن بیان شما تقویت می شود.
- مطالعه از شما یک سخنور خوب می سازد
- مطالعه دایره لغات را بالا می برد
نکات تضمینی موفقیت در مطالعه
مرور به روش تکنیک نکات اصلی
تکنیک نکات اصلی زمانی به کار میره که میخواین نگاه سریعی به مطالب بندازین تا مرور کلی کرده باشین. برای به کار بردن این روش، اولین و آخرین پاراگراف رو بخونید و به تمام عناوین پررنگ نگاه کنید.
مطالبتو تیکه تیکه کن
هر بخش از درس رو میشه به قسمتهای کوچیکتر تقسیم کرد چون مقابله با چندتا موضوع کوچیک راحت تر از مقابله با به موضوع خیلی بزرگه. پس مفاهیم سخت و طولانی رو به بخش های کوچیکتر تقسیم کنین اینطوری مدیریتشون راحت تره!
خداقوت پهلوون!
داشتن انگیزه همیشه بهترین چیزه. اگه یه وقتی دیدی شعله های انگیزهات داره کم فروغ میشه به خودت استراحت بده.
پشت میز درس بخون
واقعا از درس خوندن روی تخت دوری کن! اینجوری نمیتونی روی درس تمرکز کنی.
به زبان خودتان برگردانید
برای اینکه دچار فراموشی نشیم بهتره مطلب یاد گرفته رو به زبون خودمون باز گو کنیم، انگار که داریم اون رو خیلی ساده برای کسی تعریف میکنیم.
تکنیک های مطالعـه مؤثر
قدم اول: پیشخوانی اولیه
هنگام مطالعه قبل از اینکه متن اصلی کتاب را مطالعه کنیم پیش خوانی اولیه انجام می دهیم. پیش خوانی اولیه باعث می شود تا اطلاعات موجود در کتاب در مغز ما دسته بندی شود و راحت تر بتوانیم این اطلاعات را به خاطر بسپاریم و یادآوری کنیم.
در پیش خوانی اولیه دنبال چه چیز باشیم؟
در پیش خوانی اولیه ما فقط خواهان این هستیم که یک درک کلی از موضوع کتاب به دست بیاوریم و ببینیم که اطلاعات را باید در کدام قسمت از مغزمان ذخیره کنیم.
چطور اطلاعات را در مغزمان ذخیره کنیم؟
یک انباری را تصور کنید که وسایل درون آن بدون نظم و ترتیب ریخته شده اند. حال تصور کنید بخواهیم در این انباری یک کتاب قدیمی را پیدا کنیم. مجبوریم ساعت ها در انباری به دنبال این کتاب بگردیم و مدت زمان زیادی از وقت تلف میشود. حال تصور کنید هر بار که خواهان پیدا کردن وسیله ای باشیم مجبور شویم این مدت زمان را به جستجو برای یافتن آن وسیله اختصاص دهیم. بدون شک همیشه ساعت زیاد برای یافتن ابزار وسایل درون انباری از دست خواهیم داد.
این بلایی است که اگر اطلاعات را در مغزتان دسته بندی نکنید به سر شما خواهد آمد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در جلسه امتحان مغز شما برای یافتن پاسخ سوالات سردرگم می شود.
گاهی جوابهای برای یکسال پیدا می کنید که هیچ ربطی به موضوع سوال ندارد از نظر من این به خاطر دستهبندی نشده اطلاعات در مغز ماست.
حال یک اتاق منظم مرتب را تصور کنید که هر چیز در جای خود قرار گرفته است و ما دقیقا نمیدانیم هر وسیله را از کدام قسمت پیدا کنیم. اگر اطلاعات را در مغزتان دسته بندی کنید، مانند این است که مغز شما اتاق است و اطلاعاتی که وارد آن می کنید همان وسایلی است که در اتاق چیده شده اند. در این صورت زمانی که شما به یک مطلب نیاز دارید مغز شما به راحتی آن را پیدا کرده و به شما تحویل می دهد.
حالا اهمیت پیش خوانی اولیه را متوجه شدید؟
قدم دوم: پیش خوانی ثانویه
کارشناسی کردن خودرو در مطالعه همانند این است که هر فصل از کتاب را دقیقتر بررسی کنیم. هر فصل از کتاب حکم کارشناس را دارد که ما از آن اطلاعاتی به دست می آوریم.
همانند مرحله اول که یک درک کلی از کتاب به دست آوردیم این بار سعی میکنیم یک درک کلی از فصل مربوطه که قرار است آن را در ادامه مطالعه کنیم به دست آوریم.
قدم سوم: سوال گذاری
تصور کنید با یک قلاب ماهیگیری به کنار رودخانه رفته اید و قصد دارید ماهی صید کنید. برای این کار شما ابتدا یک طعمه را به قلاب ماهیگیری خود متصل می کنید و آن را به آب پرتاب می کنید تا ماهی ها با دیدن طعمه به سمت آن بیایند و شما به هدف و مقصود خود دست پیدا کنید. حال تصور کنید ماهی همان محتوای کتاب است، طعمه همان سوال است و قلاب ماهیگیری مهارت مطالعه شماست. اگر قبل از مطالعه سوال طرح نکنید مانند این است که بدون طعمه ماهیگیری رفتید.
سوالات را از کجا به دست بیاوریم؟
در بسیاری از کتابها سوالاتی در انتهای آنها وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید. اما اگر در انتهای کتاب شما سوالی وجود ندارد اصلا نگران نباشید.
زمانی که پیش خوانی ثانویه را انجام می دهید و در حال بررسی یک فصل هستید می توانید چند سوال ساده را از متن کتاب طرح کنید و هم آنها را به عنوان سوال استفاده کنید. قبل از مطالعه کتاب این سوالات را بخوانید تا ذهن شما هنگام مطالعه بهتر و سریعتر محتوای مورد نظر را به دست بیاورد.
قدم چهارم: تست سرعت
در این قسمت ما فصلی را که در مرحله ۲ و ۳ انتخاب کردیم را به دقت مطالعه می کنیم و سرعت مطالعه خود را محاسبه می کنیم. در مطالعه ما باید سرعت خودمان را محاسبه کنیم تا متوجه شویم چقدر در مطالعه خواندن سریع متن ها مهارت داریم.
گام پنجم: تداعی
در مطالعه پس از اینکه ما پیشخوان اولیه، پیش خوانی ثانویه، سوال گذاری و خواننده متن را انجام دادیم نیاز است تا مطالب را تداعی و مرور کنیم. در این قسمت می خواهیم ببینیم چه مقدار از مطالبی را که مطالعه کردیم به یاد داریم.
روش های مطالعه موثر
استفاده از رهنما
یکی از روش های مطالعه موثر برقراری تمرکز حواس، استفاده از یک رهنما چون انگشت سبابه، مداد و… هنگام مطالعه است. زیرا استفاده از یک راهنما هنگام مطالعه باعث تمرکز حواس بهتر، افزایش سرعت مطالعه، عادت به روان خواندن، جلوگیری از دوبارهخوانی و اتلاف وقت و جلوگیری از خستگی چشم و ذهن میشود.
تندخوانی
تندخوانی باعث توجه و تمرکز بیشتر و فهمیدن مطالب و در نتیجه باعث یادگیری بهتر میشود.
فکر و ذهن ما قادر است هزاران کلمه را در دقیقه از خود عبور دهد ولی اگر سرعت مطالعهی ما پایین باشد، ذهن وقت اضافی میآورد و ناچار از این شاخه به آن شاخه میپرد و در نتیجه حواسپرتی ایجاد میشود.
مطالعه سریع یا تندخوانی فرصت جولان به ذهن نمیدهد و سبب برقراری تمرکز حواس هنگام مطالعه میشود.
یادداشت برداری هنگام مطالعه
یادداشتبرداری نوعی تکرار درس و از روش های مطالعه موثر است که هم سبب تمرکز حواس و هم موجب بیشتر به خاطر سپردن مطالب میشود. یادداشتبرداری خوب، کاری جدی و فعال است که با اندیشیدن ملازم است.
برای یادداشتبرداری باید هنگام مطالعه فعال بود و لازمه فعال بودن، داشتن تمرکز حواس است. برای برقراری تمرکز حواس برای نوشتن، هماهنگی چشم و مغز به منزلهی نوعی یادگیری تجسمی چند بعدی با قدرتی بینظیر است که تمرکز حواس را تقویت میکند و فهم مطالب و سرعت یادگیری را افزایش میدهد.
خواندن اجمالی
روش خواندن اجمالی مبتنی است بر یک نمونهگیری سریع از نکات اساسی و صرف نظر کردن از جزئیات. در این روش خواننده مطالب را سازماندهی میکند، آن گاه هدف از مطالعه خود را مشخص کرده و مقدار زمان مطالعه و میزان دشواری کتاب را تخمین میزند و سپس از طریق سؤال کردن کنجکاوی، علاقه، دقت و تمرکز حواس فرد افزایش مییابد.
عبارتخوانی
عبارت خوانی یعنی خواندن عبارات و جملات به جای خواندن کلمات. عبارتخوانی به نوع دیگری به تمرکز حواس کمک میکند. از این طریق خواننده باید با سرعتی که نزدیک به سرعت اندیشیدن اوست، بخواند.
اگر سرعت آن قدر کم باشد که ذهن از حالت فعال بودن بازبماند، احساس دلزدگی ایجاد میشود و چیزهای دیگری ذهن فرد را مشغول میکند و از روند مطالعه خارج میشود. اگر سرعت خواندن با سرعت اندیشیدن هماهنگ باشد باعث افزایش تمرکز حواس میشود
خواندن تجسسی
منظور از روش تجسسی طرح انواع سوالات جزئی و کلی و مطالعه عمیق و اثربخش در جهت دست یافتن به پاسخ این سؤالات است. کسی که به دنبال چیزی میگردد به احتمال بیشتری آن چیز را پیدا میکند. هدف از خواندن تجسسی افزایش دامنه تمرکز و درک عمیقتر معانی است. به همین دلیل خواندن تجسسی تمرکز حواس و علاقهی فرد را افزایش میدهد و به او کمک میکند تا مطالب دشوار را تجزیه و تحلیل کند و آنها را بهتر بفهمد.
روش های صحیح مطالعه برای دانش آموزان
افت تحصیلی شدیدی در بین دانش آموزان ما به چشم می خورد و از طرفی اظهار بی علاقگی به درس و مدرسه و گاهی هم تنفر از مدرسه در میان دانش آموزان به چشم می خورد.
به طوری که می توان گفت اکثریت به اتفاق دانش آموزان از درس خواندن علم و دانش لذت نمی برند و جذابیت آن چنانی برای ایشان ندارد. از طرفی پیشرفت علم و صنعت و کامپیوتر و اینترنت و …
بسیاری از وسایل متنوعی دیگر دانش آموزان ما را از درس خواندن دور می کند. از این جهت لازم است روش های مطالعه جذاب به دانش آموزان معرفی گردد و به ایشان کمک شود تا با علاقه و انگیزه بیشتری مشغول به مطالعه شوند.
⭐ ادامه این مقاله ویژه اعضای دوره محصلان برتر است.